Geleceğe Dönüş serisinin ilk filminin ilk gösterimi sırasında bütün ekip heyecan ve kaygı içinde yaptıkları işin seyirciden nasıl bir tepki alacağını merak eder. “Steven Spielberg Sunar” yazısı çıkınca seyirciler arasında bir alkış tufanı kopar, “Bir Robert Zemeckis Filmi” yazısı alkışları artırır. Daha sonrasındaysa bütün salon filmi pürdikkatle seyreder. Serinin ilk filminin seyirci üzerinde büyük etkisi olur. Star Wars, Yüzüklerin Efendisi, Harry Potter serileri gibi bu film dizisi de kendi mitolojik evrenini başarıyla kurar ve kendi özel seyirci kitlesinin oluşmasına sebep olur. Söz konusu diğer seriler gibi Geleceğe Dönüş’ün de oyuncakları, maketleri ve filmdeki eşyalar filmin yanında yeni bir pazara hitap eder.
Filmin otuzuncu yılını kutladığı 2015 yılında seyircinin karşısına çıkan Jason Aron’ın yönettiği Zamanda Yolculuk (Back in Time) isimli belgesel, film ekibinden filmin hayranlarına kadar birçok isimle görüşerek filmin yarattığı efsaneye odaklanır. “Zamanda yolculuk etme” fikrinin cazibesinin seyirci üzerinde büyük bir etkisi olduğu aşikâr; diğer yandan filmin senaryosu, oyuncuları, tercih ettiği geçmiş zamanın nostaljik duygulara hitap etmesi de Geleceğe Dönüş serisini sinema tarihinde önemli bir yere koyar. Seri birçok açıdan ilklere de sahiptir: Bir gençlik filmi olduğu için yönetmen ve senaristler Disney’e giderler ancak Disney filmde Marty McFly’ın geçmişe giderek annesiyle karşılaşmasını sakıncalı bulur. Diğer yandan serinin kahramanı Marty de senaryo akışı açısından farklı bir konumdadır. Bir olgunlaşma hikâyesi gibi görünse de Marty’de filmin başından sonuna kadar klasik bir değişme görülmez. Aksine belgeselde Dan Harmon’ın belirttiği gibi Marty kusursuz, bilinçdışı arzular taşımayan ve film boyunca hiçbir şey “öğrenmeyen” bir karakterdir. İlk filmde Marty’nin geçmişe dönerek anne ve babasının tanışmasına gayret etmesi de klasik hikâye çizgisine aykırıdır. Burada yol gösteren ve kahraman olan filmin yetişkinleri değil, aksine filmin en genç kişisidir. Dolayısıyla Geleceğe Dönüş, belgeselde konuşan birçok kişinin onayladığı üzere matematik olarak sağlam bir senaryoya ve derinlikli karakterlere sahipken olay örgüsü bağlamında farklılıklar sunarak seyirciye yeni bir deneyim öğretir. Ellilere geri dönerek naif bir nostalji duygusunu harekete geçirmesi de filmin bir diğer özelliğidir. Kötü karakterleri bile komedi içeren bir saflıkla sunan film, Amerikalı seyircinin saf bir geçmiş özlemine hitap eder. Kusursuz bir kahramana sahip olması, anne babaların da bir zamanlar ergen olduklarını hatırlatması, zamanda yolculuk fikrini taşıması ve seyirciye sunduğu geçmiş portresi senaryo ve oyunculuklarla bir araya geldiğinde kendine özgü bir kimyanın biçimlenmesine yol açar. (Celil Civan)
Yazanın tamamını Hayal Perdesi’nin 50. sayısında okuyabilirsiniz.