Hayal Perdesinin Gözünden
Türk Sineması Araştırmaları
26.12.2010 Karmakarışık Masal İçinde Masal Barış Saydam

Son yıllarda Bolt (2008) ve Prenses ve Kurbağa (The Princess and The Frog, 2009) gibi yapımlarla adından sıkça söz ettiren Walt Disney’in son animasyonu Karmakarışık, Barbie ve Ken’le Rapunzel’i tek bir hikâyede birleştirmeye çalışıyor. Krallığın en çok aranan yakışıklı hırsızı Flynn Rider’la ormanın içinde bir kulede hapsedilmesine aldırmadan kurbağasıyla birlikte yaşayan güzel Rapunzel’in hikâyesi, hem bir büyüme ve olgunlaşma hem de tacı elinden alınan bir prensesin eski unvanına kavuşma öyküsü…

 

Geçen yıl Walt Disney ve Pixar ortaklığıyla çekilen Yukarı Bak (Up, 2009) filmindekine benzer şekilde, Rapunzel’in öyküsü de aslında büyüme, olgunlaşma ve dünyayı tanıma gibi evreleri içeriyor. Küçük bir bebekken büyülü saçları nedeniyle kötü kalpli bir büyücü tarafından kaçırılan ve durumun farkına varmadan bir kulede dünyadan bihaber yaşayan Rapunzel, film ilerledikçe kendi kabuğunu kırarak dış dünyayı tanımaya başlıyor. Kendisini kaçıran büyücü tarafından dış dünyanın tehlikelerle dolu bir yer olduğuna inandırılan Rapunzel, “kötü” olarak bilinen insanlarla karşı karşıya kalmasına rağmen, son kertede iyiliğiyle bütün zorlukların üstesinden geliyor.

 

Yukarı Bak filminde bir karakter üzerinden seyirciler de bir yolculuğa dâhil edilirken, Rapunzel’in hikâyesi seyirciyi aynı derecede içine çekmeyi başaramıyor. Eğlenceli bir macera vaadinin yanında, kolayca empati kurabileceğimiz karakterleri ve hüzünlü aşk hikâyesiyle yetişkinleri de kendisine bağlayan Yukarı Bak; bu yanıyla da küçüklere unutulmaz bir macera yetişkinlere de bir süreliğine de olsa hayatın mekanikliğinden kurtulmak için bir kaçış alanı yaratıyordu. Oysa Karmakarışık’ta Barbie bebekleri hatırlatan ve Mtv jenerasyonu kalıplarına sıkıştırılan Rapunzel karakterinin belli bir yaş grubunu temsil etmesi, filmin ve genel olarak Walt Disney animasyonlarının hedef kitlesini işaret ettiği kadar, filmin ana hikâyesinin de oturduğu zemini zayıflatıyor. Rapunzel karakterinin filmdeki klişeliğinin ötesinde, temsili anlamda da belirli bir yaş grubuyla sınırlı kalması yolculuğa ortak olmayı güçleştiriyor. Bunun yanında, Rapunzel’in yolculuğu da çok üstünkörü bir biçimde seyirciye aktarılıyor. Bitmek bilmeyen bir kovalamacanın ortasında kalan karakterlerin yaşadıkları macera, kişisel dönüşümün önüne geçiyor. Bu noktada, Rapunzel’in hikâyesi, Barbie ve Ken’in hikâyesine dönüşüyor. Yakışıklı bir erkekle güzel bir kız birbirlerini buluyor ve sonsuza dek kendi steril dünyalarında mutlu mesut yaşıyorlar.

 

Klasik Walt Disney animasyonlarının alameti farikası hâline gelen eski tip müzikal bölümlerle çocukları olduğu kadar yetişkinleri de eğlendiren film, genel olarak değerlendirdiğimizde bir ton tutturamamanın sıkıntılarını çekiyor. Bir büyüme hikâyesinin katman katman açılan ve herkesi eşdeğer şekilde içine alan anlatımı Karmakarışık’ta aksiyona heba ediliyor. Film yer yer klip tadında çok keyifli bölümler barındırsa da, netice itibariyle yönünü kaybetmenin sıkıntılarını yaşıyor. Her kötünün aslında bir hayalinin olduğuna vurgu yapılması ve gotik atmosferin filme yedirilmeye çalışılması ister istemez Tim Burton’ı akla getirse de, Karmakarışık yönünü bulamadığından dolayı bütün bunları bir pastiş gibi savruk bir şekilde kullanıyor. Bolt, Prenses ve Kurbağa, Yukarı Bak ve Shrek (2001) gibi animasyonları hatırlatıyor; ama hatırlattığı animasyonlardan çok daha gerilerde kalıyor. Kendine ait bir hikâye inşa etmek yerine farklı hikâyeleri birleştirmeyi tercih ediyor ve ortaya ismi gibi kendi de karmakarışık bir animasyon çıkıyor.

YORUM YAZ:
Ad Soyad:
Yorumunuz:
Kalan: (Sadece 600 karekter olabilir)
ARKADAŞINA GÖNDER:
Ad Soyad:
Email Adresiniz:
Arkadaş(lar)ınızın Email Adresi:

birden fazla email adresi yazacaksanız boşluk ile ayırmalısınız.
NOTUNUZ:
Bilim ve Sanat VakfıKüre YayınlarıKlasik Yayınlarıİstanbul Şehir Üniversitesi
Hayal Perdesi © 2010 - [email protected] Yayımlanan malzemenin bütün hakları Hayal Perdesi’ne aittir. Kaynak göstererek alıntılanabilir. Yazıların sorumluluğu yazarlarına, reklamların sorumluluğu ilan sahiplerine aittir..