Hayal Perdesinin Gözünden
Türk Sineması Araştırmaları
18.01.2015 Whiplash Biçimin İşlevselliği : Bagetlerde Gerilim Zeynep Turan
Senaryosunu Damien Chazelle'in kaleme aldığı yönetmenliğini ise Eugenio Mira'nın yaptığı Grand Piano beş yıl aradan sonra ilk defa sahne alacak piyanist Tom Selznick'in, ''La Cinguette'' perfomansını kusursuz şekilde gerçekleştirmediği takdirde öldürüleceğine dair bir not almasıyla başlar. Tom konser boyunca tek bir notaya yanlış bastığı takdirde karısının öldürüleceğini bilerek icrasını sonuna kadar devam ettirir. Tehdit eden kişi tarafından aldığı talimatlarla konser devam ederken sahnede onunla konuşur, telefonla yardım istemeye çalışır ve yer yer sahneyi terk eder. Tom Selznick'in alnından akan terler dışında orkestranın icra ettiği müzik ve kamera hareketleri de gerilimi tırmandırır.
 
Damien Chazelle'in yönetmen koltuğunda oturduğu Whiplash Andrew Neiman'ın (Miles Teller) Shaffer Müzik Konservatuarında sadece okulun en iyileriyle çalışan Fletcher'in (J.K. Simmons) orkestrasına katılışını anlatıyor. Davul çalarken yalnızca tişörtü terden sırılsıklam olan Neiman'ın Fletcher'in karşısında davul çalmaya başladıktan sonra elleri kan içinde kalır. Fletcher ise istediği çift vuruşluk ritmi her duyamadığında yüz damarları daha da belirginleşir. Fletcher her yumuruğunu sıktığında Neiman müziği durdurur ve yine Fletcher'in tek bir parmak hareketiyle müziği yeniden başlatır. Bir gün esas davulcu yaptığı Neiman'ı ertesi gün yeteri kadar hızlı olmadığı için tüm orkestranın önünde tokatlamaktan çekinmez.   
 
Filmlerin biçimsel tavrını ortaya koyan unsurlar açısından değerlendirdiğimizde Whiplash'te kamera hareketleri, müzik-ses kullanımı ve oyunculuk, içeriğin yapısını belirlemede etkin bir role sahip. Neiman bageti her vurduğunda plan değiştiren, Fletcher'in komut verdiği parmak uçlarını odağa alan, film boyunca hiç susmayan cazın leziz ritmine ayak uyduran kamera tüm bu anları yakalayarak süre giden gerilimin dozajını en yüksek seviyeye çıkarır.
 
Hâlihazırda oldukça iniş çıkışlı hikâyeleri olan Neiman ve Fletcher'in ilişkisinde neler olup biteceğini tahmin etmek Fletcher'in beklenmedik çıkışları sebebiyle pek de mümkün değil. Neiman'ın kaçıncı denemesinde doğru vuruşları yapacağını, Fletcher'in o vuruşları nasıl karşılayacağını, göğe mi çıkartacağını, yerin dibine mi sokacağını kestirmek zor. Neiman'ın ise Fletcher'in ne zaman gözüne gireceği ya da ona daha ne kadar katlanacağı, ne zaman pes edeceği belirsiz. Filmin gerilim duygusunu ve merak unsurunu tetikleyen tüm bu detaylar en iddialı ve sunuma hazır halleriyle görünür vaziyette. İkili arasındaki güç kavgasının Neiman'ın bagetlerinde, Fletcher'in ise parmak uçlarında tezahür edişi bunun en açık örneği.
 
Biçimin film duygusu üzerinde bu denli etkili olması, içeriği nasıl anlamlandıracağımız konusunda görünür olan tüm unsurlara bir işlev yüklüyor. Çoğu yerde hikâyenin düşündürdüklerini unutup, bagetlerin titreşimlerine, Fletcher'in mimiklerine, Whiplash'in ritmine dalıveriyoruz. Whiplash, en iyi ve kusursuz olmak için ne kadar ileri gidilebileceğini, sınırları zorlamanın neye mal olacağını, söz konusu güç kavgasında kimin ne kadar söz sahibi olduğunu düşündürürken filmin biçimi ise tüm bu sorgulamaların nasıl bir akış ve ritim dâhilinde gerçekleşeceğini bize söylüyor.
 
 

 

YORUM YAZ:
Ad Soyad:
Yorumunuz:
Kalan: (Sadece 600 karekter olabilir)
ARKADAŞINA GÖNDER:
Ad Soyad:
Email Adresiniz:
Arkadaş(lar)ınızın Email Adresi:

birden fazla email adresi yazacaksanız boşluk ile ayırmalısınız.
NOTUNUZ:
Bilim ve Sanat VakfıKüre YayınlarıKlasik Yayınlarıİstanbul Şehir Üniversitesi
Hayal Perdesi © 2010 - [email protected] Yayımlanan malzemenin bütün hakları Hayal Perdesi’ne aittir. Kaynak göstererek alıntılanabilir. Yazıların sorumluluğu yazarlarına, reklamların sorumluluğu ilan sahiplerine aittir..