Ayn Rand Atlas Vazgeçti isimli romanında insanları ikiye ayırır: Bir yanda üreten, yaratan, başarılı ve hırslı girişimciler vardır; diğer yanda üretici ve yaratıcı olmadığı gibi her türlü girişimciliği de engellemeye çalışan parazitler. İlk grup bireycidir, bağımsızdır, romanda gayet açıkça “güzel ve akıllı” olarak tasvir edilirken diğerleri kolektivizmden yana ve “çirkin ve aptaldır.” Dagny Taggart ve arkadaşlarının, John Galt’ın izinde Amerika’da kurulan otoriter bir yönetime isyan edip kimsenin ulaşamadığı bir yerde “kapitalist bir ütopya” kurmalarını anlatan roman kapitalizmin İncil’i olduğu gibi Amerika’da İncil’den sonra en çok okunan kitaplardan da biridir. Joh Galt’ın “yemini” Rand’ın objektivist felsefesini özetler: “Hayatım ve hayatıma olan sevgim adına yemin ederim ki hiçbir zaman başkası için yaşamayacağım ve hiçkimsenin benim için yaşamasına izin vermeyeceğim.”

Rusya’da Bolşevikler iktidarı devralırken ailesiyle birlikte kaçmak zorunda kalan Rand ömrü boyunca “bırakınız yapsınlar” kapitalizminin hararetli ve samimi bir destekçisi oldu; McCarthy döneminde “kızıl” olduğundan şüphelenilen kişiler hakkında şahitlik yapacak, Cumhuriyetçileri muhafazakâr ve dahası “sosyal politikaları” dolayısıyla Demokratları “komünist” olarak nitelendirecek kadar!

Rand 1971 tarihli “Gitmesine İzin Verme” isimli yazısında Avrupa ile Amerika’yı mukayese eder. Rand için Amerika bireyciliğin, başarılı olmak için hırsla çalışmanın ve kazanmanın ülkesidir: Bir Amerikalı bağımsız bir kimliktir. Duygusal olarak bir Amerikalı hiç kimse için hiçbir hizmet (veya kulluk) kavramına sahip değildir. Amerikalılar başarıya hayrandır, onun neye mal olduğunu bilirler. Amerikalılar insanı bir değer olarak temiz, özgür, yaratıcı, rasyonel olarak görürler. Amerika’da asla kitleler olmamıştır, en fakir Amerikalı bile bir bireydir ve bilinçaltında bireycidir. Amerika hâlâ kendini yetiştiren insanların ülkesidir, yani herhangi bir modern toplumdaki en üretken ve en çok sömürülen grup olan orta sınıfın ülkesidir (İhtiyacımız Olan Felsefe, Plato, 2003.)

Daha filmin başlangıcında “Başkasının altında çalışmaktan nefret ediyorum!” diyen başkahramanının “bağımsız” karakterine vurgu yapan Jobs’un dikkat çeken yönü Amerikan Rüyası’na gerek görmemesi. Jobs’un hayatının ilk dönemini anlatan kısımda ama özellikle filmin ikinci yarısında film Hollywood sinemasında çokça karşımıza çıkan Amerikan Rüyası’nı (mücadele eden bir kahramanı, mutlu bir aile yuvasını, iyi bir aile babasını vs.) doğrudan es geçiyor ve başarıya odaklı bir girişimcinin hikâyesini anlatıyor. Gençliğinde bir hippi gibi görünse de Jobs daha en baştan hırslı, özgüvenli biri ve başarılı olmayı istiyor. Dolayısıyla film bu noktada Jobs’un bohem havasının büyüsünü öne çıkarmıyor ve yalın ayak da dolaşsa, takım elbise de giyse, sakal da bıraksa, sakallarını kesse de hayatı boyunca bir Rand karakteri gibi olduğunu gösteriyor. Apple Firması’nın kurulmasından sonra firmanın yönetim kuruluyla yaşadıkları ise Atlas Vazgeçti’de anlatılan girişimcilerle asalakların mücadelesini hatırlatıyor. Nitekim filmin sonunda Jobs’un yaptığı konuşmada sözünü ettiği “çılgın insanlar, uyumsuzlar, asiler ve baş belaları” da hiçbir “yabancılaştırma efektine” gerek görmeden doğrudan Amerika’da bireysel başarı için mücadele eden girişimcilere atıf yapıyor. Amerika’da yaşanan ekonomik kriz bağlamında düşündüğümüzde filmin Amerikan Rüyası’nın inandırıcılığını kaybettiğinin farkında olduğu ve rüya görmeyi bırakıp “çalışmamız” gerektiğini vurguladığı söylenebilir mi?

Amerika’ya ilk geldiğinde gökdelenlere hayran kaldığını, gökdelenlerde çalışan beyaz yakalıların Amerika’nın geleceği olduğunu söyleyen Ayn Rand, bugün hem ekonomik hem de siyasi çalkantı yaşayan Amerika’yı görseydi ne derdi bilmiyoruz (muhtemelen Obama’yı “kızıllıkla” suçlardı!) ama Jobs’un hayat hikâyesi bize Amerikan Rüyası sunmaya bile gerek görmeden Jobs’un meşhur yüz ifadesinin ardında “güler yüzlü” bir kapitalizmi göstermekte: Nazar etme ne olur, çalış senin de olur!